مدیریت علف های هرز آفتابگردان با استفاده از گیاهان پوششی

در سال های اخیر سیستم های تولید ارگانیک به جزء مهمی از کشاورزی تبدیل شده اند. در این سیستم در غیاب علفکش ها ، گیاهان پوششی نقش مهمی در مدیریت علف های هرز در مقایسه با کشاورزی متداول بازی می کنند. بنابراین آزمایشی به منظور بررسی تاثیر گیاهان پوششی بر کنترل علف های هرز آفتابگردان در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1390 انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت بلوک فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول نحوه استفاده (مدیریت بقایا) از گیاه پوششی در دو سطح شامل حفظ بقایا در سطح کرت ها پس از برداشت (مالچ مرده) و حفظ گیاهان تا آخر فصل بصورت زنده (مالچ زنده) و فاکتور دوم، سه نوع گیاه پوششی شامل ماشک گل خوشه ای، گندم سیاه و ارزن مرواریدی و فاکتور سوم تراکم گیاه پوششی شامل صفر، 33 درصد، 66 درصد و 100 درصد تراکم توصیه شده در تک کشتی بود. همچنین یک تیمار شاهد شامل کنترل علف های هرز در طول فصل (بدون گیاه پوششی) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که هر سه گیاه پوششی تاثیر معنی دار بر علف های هرز داشتند و زیست توده علف های هرز را به طور معنی داری کاهش دادند. همچنین یک همبستگی منفی بین تراکم گیاه پوششی و زیست توده علف های هرز دیده شد. زیست توده علفهای هرز در تراکم حداکثر گندم سیاه، ماشک گل خوشه ای و ارزن مرواریدی در حالت مالچ زنده به ترتیب 91، 80 و 86 درصد و در حالت مالچ مرده به ترتیب 89، 81 و 82 درصد کاهش یافت. با این حال استفاده از تراکم بالای گیاهان پوششی موجب افت عملکرد دانه آفتابگردان شد و در تراکم حداکثر گندم سیاه، ماشک گل خوشه ای و ارزن مرواریدی در حالت مالچ زنده به ترتیب 32، 38 و 34 درصد و در حالت مالچ مرده به ترتیب 31، 26 و 37 درصد کاهش عملکرد نسبت به شاهد با وجین مشاهده شد. استفاده از گندم سیاه به عنوان گیاه پوششی در تراکم 36 بوته از لحاظ صرفه اقتصادی و کاهش آسیب های زیست محیطی نسبت به کنترل شیمیایی علف های هرز در آفتابگردان مناسب تر باشد.